–

EĞİTİM ATIŞINA GİDERKEN GEÇİRİLEN TRAFİK KAZASINDA VEFAT EDEN ASKER 2330 SAYILI KANUN KAPSAMINDA VAZİFE MALULÜ SAYILDI.

Dava konusu olayda, davacıların oğlunun ölüm olayının askeri aracın eğitim atışı yapmak üzere atış alanına intikal halinde olduğu sırada meydana geldiği göz önüne alındığında, güvenlik ve asayişin sağlanmasına yönelik eğitimin icra edilmesi için yürütülen faaliyet sırasında oluşan kazanın bu görevlerin neden ve etkisi ile meydana geldiği sonucuna varıldığından, davacılar murisinin ölüm olayının 2330 Sayılı Kanun kapsamında değerlendirilerek, davacılara 5434 Sayılı Kanun’un 72.maddesine göre aylık bağlanması gerekirken, bu konudaki başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

MALULİYET DERECESİ ARTAN GAZİNİN VAZİFE MALULLÜĞÜ DURUMUNUN ARTAN DERECESİNE İSTİNADEN YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR.

Dosyanın incelenmesinden; askerlik görevini yapmakta iken … tarihinde devriye görevi sırasında kaçakçılarla çıkan çatışmada ateşli silah yaralanması sonucu sakatlanan davacıya 5434 Sayılı Kanun’un 56. maddesi uyarınca … tarihinden itibaren 6. derece vazife malullüğü aylığı bağlandığı, davacı tarafından maluliyet durumunun tekrar değerlendirilerek derecesinin yükseltilmesi talebiyle yapılan başvurunun davalı idarece 5510 Sayılı Kanun’un Geçici 18. maddesinin 3.fıkrasına atıfla, maluliyetinin sürekli olduğuna karar verilen er ve erbaşların askerlik çağı dışına çıktıkları tarihe kadar yeniden muayene edilmelerini isteyebilecekleri, davacı doğum tarihi itibarıyla askerlik çağı dışına çıktığı için talebinin yerine getirilmesinin mümkün olmadığından bahisle reddi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada aynı gerekçe ile davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, 5510 Sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce …. vazife malullüğü aylığı bağlanmış olan davacının talebinin aynı Kanun’un Geçici 18. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca 5434 Sayılı Kanun hükümlerine göre değerlendirilmesi gerekirken, 5510 Sayılı Kanun hükümleri uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde ve anılan işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmamıştır.

SAKATLIK ORANI ARTAN DAVACININ, ALINACAK YENİ SAĞLIK KURULU RAPORUNA GÖRE VAZİFE MALULLÜĞÜ DERECESİNİN YENİDEN TESPİT EDİLMESİ GEREKMEKTEDİR.

Davalı idarece, … Komutanlığı emrinde J.Er olarak görevini yapmakta iken … tarihinde yaralanması üzerine hakkında …Hastanesince düzenlenen … tarihli ve …Sayılı raporun Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Sağlık Kurulunca … tarihli ve … Sayılı kararı ile incelenmesi suretiyle 5. derece malul olduğuna ve maluliyetinin sürekli olduğuna karar verilmesi üzerine davalı idarenin … tarihli ve … Sayılı işlemi ile … tarihinden itibaren 5.derece vazife malullüğü aylığı bağlandığı, davacı hakkında …İli …Hastanesi tarafından düzenlenen … tarihli ve … Sayılı sağlık kurulu raporu dikkate alınarak davacının sakatlık oranının yeniden belirlenmesi gerekirken, bu yönde bir değerlendirme yapılmaksızın, davacının ilk sağlık raporunun Sağlık Kurulunca onaylandığı … tarihinden itibaren 3 yıl içinde malullük derecesinin arttığı hususunda müracaatı bulunmadığı gerekçesiyle davacının isteminin reddi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamıştır.

3713 SAYILI KANUN KAPSAMINDA GAZİ OLANLARIN HER TÜRLÜ ORTEZ/PROTEZ İHTİYAÇLARININ KISITLAMA OLMAKSIZIN SGK TARAFINDAN KARŞILANMASI GEREKMEKTEDİR.

3713 Sayılı Kanun kapsamına giren olaylar sebebiyle aylık bağlanan malullerin, sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç duydukları belirlenen her türlü ortez/protezin herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin Sosyal Güvenlik Kurumu’nca karşılanması gerektiği açıkça hükme bağlandığından, 3713 Sayılı Kanun hükümleri uyarınca vazife malülü olan ve aktif yüksek enerji depolayan nitro sporcu koşu protezi kullanmasının uygun ve gerekli olduğunu …… Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden alınan sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmiş olan davacının, ödemek zorunda kaldığı  ….TL tutarındaki protez bedelinin davacıya ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

MALULİYETİN ARTMASI DURUMUNDA NAKDİ TAZMİNAT KOMİSYONUNCA BU DURUMUN DEĞERLENDİRİLEREK ARADAKİ FARKIN ÖDENMESİ GEREKMEKTEDİR.

Dava, Jandarma Genel Komutanlığı … İl Jandarma Bölük Komutanlığı emrinde Jandarma Maliye Binbaşı olarak görev yapan davacının, …. tarihinde içinde bulunduğu aracın yola döşenen mayına çarpması sonucu yaralandığı, malul olmaya neden olan vücudunda oluşan yaraların zamanla kötüleşerek sağlığının bozulduğundan bahisle …. tarihinde …Askeri Hastanesince yapılan muayene sonucu düzenlenen sağlık kurulu raporu ile sakatlık oranının arttığı, artan bu sakatlık oranına uygun olarak 2330 Sayılı kanun uyarınca tazminat verilmesi istemiyle yaptığı başvurusunun reddedilmesine ilişkin davalı idare işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Kendilerine nakdi tazminat ödenen kişilerce nakdi tazminat ödendikten sonra aynı olay nedeniyle yeni bir sağlık raporu alınması veya T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce belirlenecek sakatlık derecesine göre ilk sağlık raporundaki kararın değişmesi halinde nakdi tazminatın bu duruma göre yeniden belirleneceği öngörülmüştür.

Öte yandan, davacı tarafından sakatlık oranının arttığı gerekçesiyle maluliyet derecesinin son duruma göre belirlenmesi yönünde Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına yapılan başvurunun reddine ilişkin T.C. Emekli Sandığı işlemine karşı açılan davada … İdare Mahkemesi’nin kararı ile davanın reddine karar verildiği, temyiz edilen söz konusu karar üzerine Danıştay ….Dairesince E:…. K:…. Sayılı karar ile davacının maluliyetinde değişiklik meydana gelmesi durumunda, bu maluliyet derecesinin tespiti için her zaman başvuruda bulunabileceğinden kararın bozulmasına karar verildiği görülmekte olup, bu durumda, vazife malulü olan davacının, malullük oranında değişiklik olup olmadığının tespitine esas olmak üzere; Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin Ek 1. maddesi gereğince, nakdi tazminat ödendikten sonra aynı olay nedeniyle murisin ölümü nedeniyle eldeki mevcut raporlara göre belirlenecek sakatlık derecesine göre ilk sağlık raporundaki maluliyet durumunun değişmesi halinde tazminat miktarının yeniden belirlenmesi gerekmekte olup, davacının aynı olay sebebiyle …. Askeri Hastanesinde yapılan muayenesi sonucu …. tarihli sağlık kurulu raporu aldığı ve bu rapora göre maluliyet derecesinin artmış olduğu gözetilmeksizin, davacının başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde ve bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki idare mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

VAZİFE MALULLÜĞÜ OLMADIĞINA SONRADAN KARAR VERİLEN DAVACININ BAĞLANAN AYLIKLARININ KESİLMESİ KARARI HUKUKA UYGUN DEĞİLDİR.

Dosyanın incelenmesinden, davacının askerlik görevini yaparken … tarihinde bir er tarafından vurularak yaralandığı, sağ bacağında 3 cm kısalık oluşması nedeniyle askerliğe elverişli olmadığına dair … tarafından … tarihli rapor düzenlendiği ve olay tarihinde yürürlükte bulunan … tarih ve 19291 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğindeki düzenlemelere göre sakatlık durumu dikkate alınarak yapılan değerlendirme sonucu 6.dereceden vazife malulü olduğu kabul edilerek aylık bağlandığı, daha sonra 5434 sayılı yasanın 61. maddesi uyarınca devre muayenesine tabi tutularak … tarihli … Asker Hastanesinde yapılan Sağlık Kurulu muayenesi sonucu anılan Yönetmeliğin eki olan Hastalık ve Arızalar Listesinin Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları bölümünün 59. maddesinde 7.11.2002 tarih ve 20002/3627 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Yönetmelikle yapılan değişiklik hükmü dikkate alınarak yedek askerlik görevini yapabilir kararı verildiği, bu raporun Sandık Sağlık Kurulu’nca … tarihinde incelenerek davacının malul olmadığına karar verilmesi nedeniyle aylıkları ve tütün ikramiyesinin kesilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda askerlik görevini yaparken bir erin açtığı ateş sonucu yaralandığı, bu yaralanma sonucu sağ bacağında 3 cm kısalık oluştuğu ve bu sakatlığının askerlik görevinden kaynaklandığı konusunda ihtilaf bulunmadığından olay tarihindeki mevzuata göre vazife malulü olarak kabul edilen davacının, daha sonra anılan Yönetmelikte yapılan değişiklik hükmü dikkate alınarak düzenlenen rapor üzerine Sandık Sağlık Kurulunca vazife malulü olmadığına karar verilerek bağlanan aylıklarının kesilmesi yolunda tesis edilen dava konusu işlemde ve bu işleme karşı açılan davanın mahkemece reddedilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Danıştay  Kararınca;

Davacının, asker olarak görev yaptığı dönemde kıtasından memleketine izinli olarak giderken trafik kazası sonucu sakat kaldığından bahisle kendisine vazife malullüğü aylığı bağlanmasına ilişkin başvurusunun reddine dair işlemin iptali ile  … tarihinden itibaren aylık bağlanması ve geciken ödemeler için yasal faize hükmedilmesi istemiyle açtığı dava sonunda, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 49. maddesine 1.4.1998 tarih ve 4354 sayılı Yasanın 1. maddesiyle eklenen fıkrada, maddede belirtilen süreleri geçirenlerden, T.C. Emekli Sandığına yazı ile başvuranlara, vazife malullüklerini belgelemeleri ve müstahak olmaları şartıyla müracaat tarihlerini takip eden aybaşından itibaren vazife malullüğü aylığı bağlanacağı, bunlara geçmiş süreler için aylık, aylık farkı ve emekli ikramiyesi veya farkının ödenmeyeceğinin hükme bağlandığı, dosyada bulunan er izin belgesi, …  Asliye Ceza Mahkemesi Kararı, … Askeri Hastanesinin … tarihli raporunun birlikte değerlendirilmesinden, davacının askerlik yaptığı … İlinden …tarihinde bayram iznini kullanmak amacıyla memleketi olan …’ya hareket ettiği ve bu seyahati sırasında …. tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucu yaralandığı ve ilk yardımın da …. Devlet Hastanesinde yapıldığı ve davacının yaralanma olayına ilişkin sunduğu belgelerin vazife malülü sayılması için yeterli olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle kabul edilmiştir.

Danıştay  Kararınca;

Dosyanın incelenmesinden; davacıların oğlunun …..ili, … ilçesinde askerlik görevini yapmakta iken … tarihinde operasyon dönüşü silah bakımı sırasında bir başka er tarafından kazara vurularak vefat ettiği, davacılara 2330 Sayılı Kanun uyarınca nakdi tazminat ödendiği, Emekli Sandığı tarafından davacıların oğlu vazife malulü olarak kabul edilmesine karşın ölüm olayının 2330 Sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmemesi sebebiyle davacıların 5434 Sayılı Kanun’un 72. maddesinin 4. fıkrası uyarınca aylık bağlanması taleplerinin reddedildiği anlaşılmaktadır.Bu durumda, davacıların oğlunun ölüm olayı; barışta güven ve asayişi koruma faaliyetine yönelik çalışmalar sırasında meydana geldiğinden, 2330 Sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmesi ve davacılara 5434 Sayılı Kanun’un 72. maddesinin son fıkrası uyarınca malul ve muhtaç olma şartı aranmaksızın aylık bağlanması gerekirken, aksi yönde tesis edilen işlemde ve bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda verilen Mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Danıştay  Kararınca;

Dosyanın incelenmesinden; …. İli Merkez …… Jandarma Karakol Komutanlığı emrinde Uzman Jandarma Çavuş olarak görevli iken …. tarihinde icra edilen operasyona katılan davacının, operasyon dönüşünde silahlara doldur-boşalt yapıldığı sırada başka bir uzman jandarmanın tüfeğinin emniyetini kontrol ederken dikkatsizlik ve tedbirsizlikle tüfeğinin tetiğe dokunması sonucunda silahın ateş alması ile sağ dizinden yaralandığı, yapılan muayene ve tedavi sonucunda Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz kararı verilmesi üzerine vazife malulü olarak emekli olduğu, yaralanma olayının doğrudan emniyet ve asayişin sağlanması sırasında olmadığından bahisle nakdi tazminat ödenmemesine dair … tarihli ve …. Sayılı işlem tesis edildiği, söz konusu bu işleme karşı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nde E:…. esasına kayıtlı dosya ile dava açıldığı, davanın E:…, K:…. Sayılı karar ile reddedildiği, ancak yaralanma olayı nedeniyle 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu hükümlerinden yararlanmak amacıyla yapmış olduğu başvurunun reddine dair işlemin iptali istemiyle …. İdare Mahkemesi’nin E… esas numaralı dosyasında açmış olduğu davada, adı geçen mahkeme tarafından davacının 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu hükümlerinden yararlanması gerektiği gerekçesiyle verilen … tarihli ve E:… K:….Sayılı kararın Danıştay ….Dairesince … tarihli ve E:…., K:…. Sayılı karar ile onanması üzerine, yeni bir hukuki durum ortaya çıktığından bahisle …. tarihinde yeniden nakdi tazminat ödenmesi istemiyle başvuruda bulunulduğu ve davalı idarece başvurunun …. tarihli işlem ile reddedilmesi üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, …. İli Merkez ….Jandarma Karakol Komutanlığı emrinde görevli iken … tarihinde icra edilen operasyona katılan davacının, operasyon dönüşünde silahlara doldur-boşalt yapıldığı sırada arkadaşının silahının ateş alması üzerine yaralandığı dikkate alındığında, güven ve asayişi sağlamakla görevli olduğu sırada, bu görevinden dolayı maruz kaldığı olay neticesinde yaralandığı anlaşılmakla, olayın 2330 Sayılı Kanun kapsamında olduğu sonucuna ulaşıldığından, aksi yönde tesis edilen işlemde ve anılan işleme karşı açılan davayı reddeden İdare mahkemesi kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.

Danıştay Kararınca;

Dava konusu olayda ise, davacının astsubay olan eşinin görevli bulunduğu sırada görevi gereği kullandığı araç ile yaptığı trafik kazası sonucu vefat ettiği anlatılmaktadır.

Her ne kadar, trafik kazasının oluşumunda ölen araç sürücüsü 5/8 oranında kusurlu bulunmuş ise de: dikkatli bir kimseden beklenebilen özen ve dikkati göstermemek biçimindeki söz konusu fiil maluliyet ile görev arasındaki neden sonuç ilişkisini ortadan kaldırır nitelikte bulunmamaktadır. Bu haliyle ölen murisin vazife malulü sayılması ile davacı ve çocuğuna bu nedenle vazife malullüğü aylığı bağlanması gerektiğinden dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Danıştay Kararına göre:

Türk milleti adına hüküm veren Danıştay … gereği görüşüldü: Davacının, .. Alay Komutanlığında askerlik görevi yaparken, ……. tarihinde malzeme sayımı sırasında, elinde bulunan el bombasının patlaması sonucu sakat kaldığından bahisle vazife malulü sayılması istemiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin …. günlü, … sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesince; davalı idarenin, davacının el bombasını kurcalayıp tapasını çekmesini, emir ve talimatlara aykırı davranış olarak nitelendirdiği ve olayın davacının kendisini yaralamasından oluştuğu gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığı yolundaki … Askeri Savcılığının …. tarih ve …. sayılı kararına dayandığı, gerçekten de sözü edilen savcılık kararında eylemin davacının kendi tedbirsizliğinden kaynaklandığı belirtilmekte ise de, aynı kararda “… tapayı incelediği sırada çekmiş olmalı ki el bombasına takılı olmayan el bomba tapasının patladığı…” şeklinde bir anlatım bulunduğu, olayın bu aktarılış biçiminin eylemin gerçekleşme akışının ve oluş nedeninin tam bir açıklıkla belirlenemediği izlenimini verdiği, ceza yargılaması yönünden varılan sonuçların, her zaman idari kararların alınışında etkili olamayacağı, davacının tapayı çektiği bir olasılık olduğuna göre vazife malullü sayılmaması yolundaki kararın haklı nedenlere dayanmadığı, öte yandan, cezai yönden ilgili kişinin kusuru olarak görülen eylemin, vazife malullüğü nitelendirilmesinde, kişisel kusur ve emirlere uymayan davranış olarak değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle …. günlü, E: …, K: … sayılı kararla, dava konusu işlem iptal edilmiştir.

Danıştay Kararınca;

…’da askerlik görevini yapmaktayken hastalığı nedeniyle sevkedildiği hastanece düzenlenen rapor uyarınca üç ay hava değişimi ile taburcu edilen davacı, bindiği özel araçla memleketine giderken başka bir araçtan fırlayan taşın aracın camını kırması üzerine sıçrayan cam parçalarından dolayı sağ gözünün görme hissini kaybetmesi sonucu 5434 sayılı Yasa hükümlerine göre vazife malullüğü aylığı bağlanmasını istemiştir.

Emekli Sandığı Yönetim Kurulu’nun …. tarih ve …sayılı kararıyla davacının sakatlığının askerlik görevinin neden ve etkisiyle meydana gelmediği öne sürülerek davacının isteği reddedilmiştir.

Davacının vazife malullüğü aylığı bağlanması isteğinin reddine ilişkin bu işlemin iptali istemiyle açtığı dava sonunda … İdare Mahkemesi başlangıçta davanın reddi yolunda verdiği …. tarih ve E:…, -K:… sayılı kararın dairemizin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararıyla bozulması üzerine, dairemizin bozma kararına uymak suretiyle; 5434 sayılı Yasa’nın 56. maddesinde erlerin silah ve terhislerinde ( şerbet şevkler dahil ) şevkleri sırasında vazife malulü olmaları halinde kendilerine yasada belirtilen şekilde aylık bağlanmasının öngörüldüğü, olayda da hastalığı nedeniyle şubesinde beklemek üzere hava değişimine gitmekteyken sakatlanan ve askerliğe elverişli olma niteliğini kaybeden davacının vazife malulü olduğunun kabulüyle anılan yasa hükmü uyarınca kendisine aylık bağlanması gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar vermiştir.

Danıştay Kararınca;

Davacının, asker olarak görev yaptığı dönemde kıtasından memleketine izinli olarak giderken trafik kazası sonucu sakat kaldığından bahisle kendisine vazife malullüğü aylığı bağlanmasına ilişkin başvurusunun reddine dair işlemin iptali ile …. tarihinden itibaren aylık bağlanması ve geciken ödemeler için yasal faize hükmedilmesi istemiyle açtığı dava sonunda, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 49. maddesine …tarih ve 4354 sayılı Yasanın 1. maddesiyle eklenen fıkrada, maddede belirtilen süreleri geçirenlerden, T.C. Emekli Sandığına yazı ile başvuranlara, vazife malullüklerini belgelemeleri ve müstahak olmaları şartıyla müracaat tarihlerini takip eden aybaşından itibaren vazife malullüğü aylığı bağlanacağı, bunlara geçmiş süreler için aylık, aylık farkı ve emekli ikramiyesi veya farkının ödenmeyeceğinin hükme bağlandığı, dosyada bulunan er izin belgesi, … Asliye Ceza Mahkemesi Kararı, … Askeri Hastanesinin … tarihli raporunun birlikte değerlendirilmesinden, davacının askerlik yaptığı … İlinden … tarihinde bayram iznini kullanmak amacıyla memleketi olan …ya hareket ettiği ve bu seyahati sırasında …. tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucu yaralandığı ve ilk yardımın da … Devlet Hastanesinde yapıldığı ve davacının yaralanma olayına ilişkin sunduğu belgelerin vazife malülü sayılması için yeterli olduğu sonucuna varılmıştır.

Danıştay Kararınca;

İdare Mahkemesince, davacının oğlunun … İli … İlçe Jandarma Komutanlığında jandarma er olarak bu görevi ifa etmekte iken rahatsızlanması nedeniyle sevk edildiği …100 Yataklı Hava Hastanesince beyin tümörü teşhisi konularak … tarihinde …Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesine sevk edildiği, burada … tarihinde yapılan ameliyatı sonrasında … tarihinde vefat ettiği, aynı tarihli “ölü muayene ve otopsi tutanakta vefatın beyin tümöründen kaynaklandığının belirtildiği, davacının oğlunun ölümü nedeniyle tarafına vazife malüllüğü aylığı bağlanması talepli başvurusunun, ölüm olayında görevin neden ve etkisinin bulunmadığı yolundaki raporu gerekçe gösterilerek reddedildiği, Mahkemelerinin … tarihli ara kararı ile dava dosyasında yer alan sağlık raporları ve diğer belgeler esas alınarak, davacının oğlunun ölüm olayının, askerlik vazifesinden kaynaklanıp kaynaklanamayacağının sorulması üzerine, … Eğitim ve Araştırma Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü Eğitim ve İdari Sorumlusu Prof. Dr. … tarafından hazırlanan … tarihli raporda, adı geçenin beyin tümörü nedeniyle vefat ettiğinin kesin olduğu ve bu durumunun askerlik hizmeti vazifesinden kaynaklanmadığının belirtildiği, bu durumda, davacı tarafından oğlunun ölüm olayının görevinin neden ve etkisiyle meydana geldiğini kanıtlayıcı bilgi ve belge sunulamaması ve sözü edilen rapordaki görüş dikkate alındığında, ölüm olayının beyin tümöründen kaynaklanıp, bünyesel olduğu ve askerlik vazifesinin neden ve etkisiyle meydana gelmediği sonucuna varıldığı, bu nedenle tesis edilen işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle dava reddedilmiş, Danıştay İdari Dava Dairesi Kararınca karar bozulmuştur.

Danıştay Kararınca

Dava, davacının, Jandarma Uzman Çavuş olarak görev yapmakta iken silahla vurulması sonucu vefat eden oğlundan dolayı kendisine vazife malullüğü aylığı bağlanması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır. Askeri birimlerinin kontrolünde bulunan kışlada meydana gelen ölüm olayının vazifeden kaynaklanmadığını ispat etme yükümlülüğünün Devlete ait bulunduğu; ölümün aydınlatılamadığı durumlarda Devletin, sorumluluğu üstlenmesi gerektiğinden; askerlik görevinin ifası sırasında gerçekleşen ölümlerin aydınlatılamadığı durumlarda ölümün; görevin tesir ve etkisiyle gerçekleşmediği kabulünün ise ancak varsayım olacağı açıktır. Davacının oğlunun, Jandarma Uzman Çavuş olarak nöbet görevi sırasında ölmüş halde bulunduğu, ölüm sebebinin açıklığa kavuşturulamadığı, ölümün; görevin tesir ve etkisiyle gerçekleşmediğinin ortaya konulamadığı halde, makul bir açıklama yapma yükümlülüğü Devlete ait olan ölüm olayının intihar ya da kazadan kaynaklandığı varsayımına dayalı olarak, tesis edilen dava konusu işlemde ve vazife malullüğü hükümlerinin uygulanamayacağı gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

Danıştay Kararınca

Davacının oğlunun …’ta askerlik görevini yapmakta iken çıktığı çarşı izni dönüşü tabur merkezine uğrayarak nöbetçi heyet tarafından verilen araçla bölüğüne gitmesi gerekirken saat 18:00 sularında izinden döndüğü, yürüyerek cephe birliğinin giriş kapısına kadar yaklaştığı ve nöbetçi erin dur ihtarına uymadığı ve hakaret ederek yürümeye devam ettiği, nöbetçi erin bir el ateş etmesi sonucu oğlunun ölmesi olayında, müteveffa, her ne kadar nöbetçi heyet tarafından verilen araca binmemiş ise de, ölüm olayının yolda değil geldiği askeri birlik kapısında olması, nöbetçi erin talimata uygun atış yapmamış olması bir arada değerlendirildiğinde, ölüm olayının, müteveffanın, yükümlü olduğu askerlik görevini yerine getirmekte iken, askeri alan içerisinde ve askerlik görevinin neden ve etkisiyle meydana geldiği açık olup, davacıya, oğlundan dolayı vazife malullüğü aylığı bağlanması gerektiği…

Danıştay Kararınca

Dosyanın incelenmesinden; davacıların oğlu  …’ın … İli, …İlçesi, … Komutanlığında askerlik görevini yapmakta iken, … tarihinde … sınırı …Karakolu devriye nöbeti sırasında uyuduğundan bahisle tartıştığı diğer nöbetçinin tüfeğinin dipçiği ile kafasına vurulması sonucu öldüğü, ölüme sebebiyet veren kişinin yargılanması sonucunda … Ağır Ceza Mahkemesi’nin … tarih ve E:… K:… Sayılı kararı ile sanıkın “ölüme sebebiyet verecek şekilde yaralama” suçundan yargılanarak hakkında mahkumiyet kararı verildiği ve bu kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği, davacılar tarafından oğullarının askerlik görevini yaparken vefat etmesi sebebiyle vazife malulü aylığı bağlanması istemiyle yapılan başvurunun T.C. Emekli Sandığı Yönetim Kurulu’nun … tarihli ve … Sayılı kararı ile ölüm olayının askerlik görevinin neden ve etkisiyle meydana gelmediğinden bahisle reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, davacıların oğlunun ölüm olayının, müteveffanın nöbet görevi sırasında, görevin sebep ve etkisiyle gerçekleştiği açık olup, davacılara oğullarının ölüm olayı sebebiyle vazife malullüğü aylığı bağlanması gerekirken aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Danıştay Kararınca

Dosyanın incelenmesinden; davacıların murisinin … Ceza İnfaz Kurumunda infaz ve koruma memuru olarak görev yapmakta iken sabah kurumuna gitmek üzere davalı idarece tahsis edilen servis aracına bindikten sonra aynı kurumda görev yapan başka bir infaz ve koruma memuru tarafından gerçekleştirilen silahlı saldırı sonucunda ölmesi nedeniyle vazife malullüğü hükümlerinin uygulanması talebiyle yaptıkları başvurunun reddi üzerine işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Buna göre, davacılar murisi, her ne kadar bizzat görevini ifa ettiği sırada meydana gelen olayda vefat etmemişse de, kamu görevlisi olarak idarece tahsis edilen servis aracına binerek vazifesini ifa etmek üzere iş yerine gitmesinin göreviyle bağlantılı olduğu ve görevinden ayrı düşünülemeyeceği açıktır. Bu durumda, vazifesini yerine getirmek için işine gitmek üzere idarece tahsis edilen servis aracında iken diğer kamu görevlisi tarafından gerçekleştirilen saldırıda gerçekleşen ölüm olayının, davacılar murisinin görevinden kaynaklandığının kabulü gerektiğinden, davacılara vazife malullüğü hükümlerine göre aylık bağlanmamasına ilişkin dava konusu işlemde ve bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki idare mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Ankara Bölge İdare Mahkemesi’nce;

Davacıların oğlu …’ın askerlik görevini yerine getirmekte iken, …  tarihinde intihar ettiğinden bahisle, hakkında vazife malullüğü hükümlerinin uygulanması talebiyle yapılan … tarihli başvurunun cevap verilmek suretiyle reddine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılan davada; intihar olayından sonra … Askeri Savcılığı’nca yürütülen ve kovuşturmaya yer olmadığı kararıyla neticelenen soruşturma esnasında, davacıların oğullarıyla aynı birlikte görev yapan askerlerin alınan ifadelerinde, …’ın askerliği sevmediğini, askerlikten kurtulmak için yollar aradığını belirttikleri, …, diğer taraftan, davacıların oğlunun askere geldiğinden bu yana askerliğe alışamadığı, her ortamda sevmediğini söylediği, hatta kendisini sakatlamak ve öldürmekten bahsettiği ve bundan da komutanlarının haberi olduğu halde hastaneye sevki yapılmak suretiyle durumunun kontrol edilmediği, psikolojisinin bozuk olmasına rağmen dolu silahla nöbet tutturulmaya devam edildiği anlaşılmış olup, netice olarak psikolojisinin bozulması ve sonrasında intihar etmesi olayının, görevinin neden ve etkisiyle meydana geldiği ve hizmetin kusurlu işlemesi nedeniyle idarenin sorumluluğu bulunduğu anlaşılmakla, idarenin bütünlüğü ilkesi de dikkate alınarak, davacıların vefat eden oğullarının vazife malulü sayılması gerekirken, bu yöndeki talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı kanaatine varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline ilişkin olarak … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… Sayılı kararın; hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istenilmektedir.

Karar veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 11. İdari Dava Dairesince dosya incelenerek gereği görüşüldü; … İdare Mahkemesi’nce verilen karar; usul ve yasa hükümleri ile hukuka uygun olup kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, İSTİNAF BAŞVURUSUNUN REDDİNE, yargılama giderlerinin başvuruda bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından varsa artan miktarın istenilmesi halinde başvurana iadesine, … tarihinde oybirliğiyle ve 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun değişik 45/6. maddesi uyarınca kesin olarak karar verildi.

Danıştay Kararınca;

Dosyanın incelenmesinden; davacılar murisi …`nin .. tarihinde görevli olduğu sırada … Gölü civarında yangın olduğunun bildirilmesi üzerine olay yerine intikal ettiği, o sırada olay yerinde bulunan itfaiye aracının pompasının çalışmadığı, eline geçirdiği bez parçalarıyla yangına bizzat müdahale ettiği, takviye itfaiye araçlar gelip yangın tamamen söndürüldükten sonra ekip otosuna bindiğinde fenalaştığı, … Sağlık Ocağında ilk müdahalesini müteakip ambulansla … ve Travmatoloji Hastanesine sevk edilirken yolda vefat ettiği, muhtemel ölüm nedeninin …  tarihli ölüm raporunda “hipertansiyona bağlı cardio ve scular hastalık” olarak belirtildiği, Emniyet Genel Müdürlüğünün şehit kayıt defterinde başkomiser …`nın … sırada kayıt edildiği, T.C. Emekli Sandığı Sağlık Kurulunun …  tarih ve … sayılı işlemiyle …`nın ölümünün, “görevli olarak gittiği orman yangınında, yangın söndürme işleminde sarfettiği efor neticesi meydana gelen hipertansiyona bağlı kardiyo Vasküler yetmezlik” sonucu oluştuğuna oybirliğiyle karar verilmiş ve sandık yönetim kurulunun … tarih ve … sayılı Kararıyla 5434 sayılı Yasanın vazife malullüğü hükümlerinin uygulanmış olduğu anlaşılmaktadır.

Bu durumda, 5434 sayılı Yasanın 45. maddesinde öngörüldüğü haliyle ölümünün barışta güven ve asayişi koruma görevini yaptığı sırada ve bu görevinin neden ve tesiriyle meydana geldiği Emekli Sandığı tarafından kabul edilerek vazife malullüğü hükümleri uygulanan ve davalı tarafından görevli iken şehit olduğundan bahisle şehit kayıt defterine kaydedilen …`nın mirasçılarının, 2330 sayılı Yasa kapsamında tanınan haklardan faydalandırılmaları zorunlu olup, aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.